Puanı tutmayan da o okullara yerleştirilecek mi?

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü Ücretsiz Okutulacak Öğrenci /Kursiyer Yerleştirme Kılavuzu çıktı. Peki bu kılavuzda nasıl düzenlemeler yer alıyor? Öncelikle bilinmesi gereken nokta tüm özel öğretim kurumları toplam öğrenci sayısının en az %3’nü ücretsiz okutmak zorunda. Ücretsiz  okutulacak öğrenciler belirlenirken de öncelik harp veya vazife malulü sayılanların ilk ve orta öğretim çağındaki çocukları ile haklarında korunma, bakım veya barınma kararı verilen çocuklar için geçerli.

DEĞİŞİKLİK YAPILDI

Ancak bu yıl yapılan değişiklikle hangi öğrencilerin ücretsiz okutulacağına ilişkin kurallar değişti. Buna göre özel öğretim kurumlarının ücretsiz okutmakla yükümlü oldukları %3'lük ücretsiz öğrenci oranının %2'lik kısmı MEB’in hazırladığı modül üzerinden yapılacak. Yani kimin ücretsiz okutulacağına ve bir okula yerleştirileceğine bir anlamda MEB karar verecek. Kalan  %1'lik kısım için yerleştirme işlemleri kurumlarca gerçekleştirilecek.

SADECE ÖĞRENİM ÜCRETİNİ KAPSIYOR

Yayımlanan kılavuza göre ücretsiz okutma kurumların öğrenim ücretlerini kapsıyor. Kurumdan alınacak diğer hizmetler için (yemek, kıyafet, servis, etüd vb.) kurum tarafından ayrıca ücret belirlenebilecek.

Özel öğretim kurumları arasında yabancı ve Türk özel liseler, motorlu taşıt sürücü kursları ile çeşitli alanlarda eğitim veren özel kurslar yer alıyor.

BAŞVURULAR KAYITLI OLDUĞU OKULDAN

Başvurular bu öğrenci veya öğrenci velisi/vasisi tarafından öğrencinin kayıtlı olduğu okul aracılığıyla yapılacak. Okullar da e-okul sisteminden bakanlığın hazırladığı modülü doldurarak, başvuruları işleyecek.

PUANLAMA NASIL OLACAK?

Ücretsiz okutulacak öğrenci belirlenirken Ek-8 diye belirtilen bir belgeye göre puanlama olacak. Bu belgede öğrencinin okul başarısı, ebeveynlerinin yaşayıp yaşamadığı, engellilik durumu, başka kardeşlerinin eğitim görmesi, ulusal ve uluslararası yarışmalarda dereceler gibi kriterler var. Yarışma derecelerinin olmadığı varsayıldığında bir öğrenci bu derecelendirmeye göre 70 ile 80 puan alabilir.

OKULA 20 PUAN VERME HAKKI

Bu puanlama sisteminde tercih edilen okula da 20 puan verme hakkı bulunuyor. Bunu bazı okullar isterlerse kullanmayabilir. Ya da bir okul bir öğrenciye 20 puan da verebilir, bir başka okul aynı öğrenciye 10 ya da hiç puan vermeyebilir. Sonuçta öğrencinin listesindeki tüm bu puanlar toplanacak ve her okul için öğrencinin bir yerleştirme puanı oluşacak.

YERLEŞTİRMELER NASIL OLACAK?

Buna göre de yerleştirmeler oluşan puan üstünlüğüne ve tercih sırasına göre e-Okul Yönetim Bilgi Sistemi üzerinden yapılacak.  Puanların eşit olması halinde; doğum tarihine göre yaşı küçük olana, tekrar eşitlik olması halinde öğrenim gören kardeş sayısı fazla olana öncelik verilecek.

Başvurular ve puanlama kriterlerinin olduğu ek-8 belgesi öğrencilerin kayıtlı olduğu okuldan yapılacağı için burada okul bir aracı görevi görecek. Ayrıca 2024- 2025 eğitim ve öğretim yılında ilkokul 1. sınıf ve ortaokul 5. sınıfta öğrenim görecek öğrenciler için başvuru işlemleri ise aday kaydının bulunduğu okuldan yapılacak.

TERCİHLERİ VELİ YAPACAK

Tercihleri ise öğrenci velisi e-okul sistemi üzerinden yapacak. Öğrenci velisi en az 5, en fazla 10 tercihlik bir okul listesi hazırlayacak. Eğer tercih ettiği il ya da illerde 5’ten az okul varsa daha az okul tercih edebilecek.

BİNLERCE BAŞVURU OLURSA NE OLACAK?

Bu arada kılavuzla okullara “görüşme yükümlülüğü” de geliyor. Okullar öğrencilere en fazla 20 puan verecek ama bunun için de tercih listesinde kendilerini yazan öğrenci ve velilerle görüşme yaparak, bu puanı verecek. Örneğin bir okul, yüzlerce hatta binlerce öğrencinin listesinde olursa bu görüşmeler nasıl olacak? İsterse okul bu görüşmeyi yapmayabilecek mi? Görüşmeyi yapan okul öğrenci hakkındaki okul değerlendirme puanını başvuru ve yerleştirme takviminde belirtilen süre içinde Ek-8’e işleyecek.

SORUN NEREDE ÇIKACAK?

Burada sorun başta sınavla öğrenci alacak liselere yerleştirmelerde yaşanak. Çünkü bu okullara yerleştirmelerde “taban puan” gibi bir şart belirtilmiyor ki, önceki yıllarda bu bir kuraldı.

Bilindiği gibi yabancı özel liseler gibi birçok Türk özel okulu da öğrencilerini Liseye Geçiş Sınavı (LGS) puanıyla alıyor. Ancak değişiklikle bu okullar için yapılacak yerleştirmelerde de taban puan şartı aranmayacak. Yani puanı tutmasa da belirlenen modüle göre -ki aralarında ailenin gelir durumu, okul başarısı gibi kritenlerin yer aldığı bir puanla sistemi var- puanı yüksek olan bir öğrenci Amerikan Robert Lisesi’ne, Fransız liselerine, Alman’a, İtalyanlara, Avusturya’ya ya da yine sınavla öğrenci alan bir Türk özel lisesine “ücretsiz okulacak öğrenci puanı yüksek olduğu için” yerleştirilebilecek. Çünkü kılavuzda da taban puan aranmadığı için bu okula yerleşebilecek. Ya da Fransızca eğitim veren bir okulun ara sınıfını tercih ettiğinde ama Fransızcası yoksa ne olacak? Bu kılavuza göre öğrencinin yerleşmesinin önünde herhangi bir engel söz konusu değil.

TABAN PUAN ŞARTI YOK

Kılavuzda gözümüze çarpan soru işaretlerini Türkiye Özel Okullar Derneği (TÖZOK) Yüksek İstişare Kurulu Başkanı Cem Gülan’a sorduk. İşte Gülan’ın dikkat çektiği noktalar:

“16 Şubat 2024 tarihinde Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği’nde yapıyan bir değişiklikle bu çocukların özel okullarda öncelikli olarak okutulmasını düzenleyen maddede ‘Kurumlar, kurumda okuma hakkını kazananlardan’ bölümü çıkarılmasıyla taban puan şartından da vazgeçilmiş oldu. Kılavuzda da zaten öğrencilerin yerleştirilmelerinde taban puan şartından söz edilmiyor. Bu durum yabancı özel liseler ile sınavla öğrenci alan Türk özel liselerini etkileyecek. Bakanlığın hazırladığı modüle göre taban puan olmasa da bir öğrenci bu okullara yerleşebilecek. Kontenjanı dolu olan okul ne olacak? Okulların kontenjanı bu şekilde artırılacak mı?

İSTEDİĞİ OKULA BAŞVURABİLİR

Hatta ara sınıflar için de bu durum geçerli. Devlette okuyan bir öğrenci isterse 10’ncu sınıf  için tercih listesine bir Fransız okulunu alabilir ve bakanlığın modülüne göre de yapılacak puanlama sonucunda da bu okula yerleştirilebilir. Burada çocuğun o dili bilip bilmemesi de önemli değil. Bir başka sorun ise ücretsiz okutulacak öğrenci öğrenim ücretinden muaf olacak ama bu öğrenci yemek, servis, zorunluysa kıyafet, etüt ücretini kendisi ödemek zorunda. Yine bu öğrenci kendi bulunduğu şehrin dışında bir okula yerleştiğinde okulun yurdu yoksa ya da kontenjanı doluysa ne olacak?

Yine bir başka sorun ise bir okula örneğin Robert’e binlerce çocuk başvurabilir, okul yöneticileri bu çocuklar ve velilerle nasıl görüşecek? Bu görüşmeler kaç gün sürecek?

ŞU ANDA ÜCRETSİZ OKUYANLAR NE OLACAK?

Bir başka sorun okullara devam eden burslu yani ücretsiz öğrenciler ne olacak? Ücretsiz okuyan bu çocukların haklarını kaybetme durumu da söz konusu. Bu yerleştirme sistemiyle bu çocuklar ücretsiz okuma haklarını kaybedebilecekler mi?

İŞLEYEN BİR SİSTEM VARKEN

Eskiden işleyecek sistem vardı devlet eğer bu sistemde bir aksaklık görüyorsa denetim mekanizmasını kullanarak, bunu yapanlara ceza verebilirdi. Bunun yerine herşeyi merkezden yapmaya kalkılıyor ve daha büyük karışıklık olacak.  Bu sistem sorunlu. Sonuçta bir çocuk LGS puanı yetmediği halde Robert’e, Alman’a ya da sınavlı bir Türk lisesine girebilecek. Peki puanı tutmadığı halde İstanbul Erkek, Galatasaray, Kabataş Erkek’e yerleştirilebilir mi? Ama bu şekilde özel okullara yerleştirilecek?

OKULLARIN 20 PUAN VERMESİ

Öğrencinin puanının oluşturulacağı listeye göre bir okul öğrenciye 20 puan verebilir görünüyor. Ama şurası net değil, bu 0-20 mi, 1-20 mi, yoksa okul istemezse hiç puanlama yapmayabilir mi?”

TAKVİM NASIL İŞLEYECEK?

31 Temmuz 2024 – 12 Ağustos 2024:  Başvuruların Alınması

13 Ağustos 2024 – 18 Ağustos 2024: Özel okul tercihlerinin yapılması

19 Ağustos 2024– 20 Ağustos 2024: Özel Okulların Ek-8 Kapsamında Puan Tercihini Yapması

22 Ağustos 2024: Yerleşme Sonuçlarının İlan

22 Ağustos 2024 –28 Ağustos 2024: Kayıt İşlemlerinin Tamamlanması,

29 Ağustos 2024: e-Okul Yönetim Bilgi Sisteminde Ücretsiz Okutulacak Öğrenciler İçin Boş Kontenjanların İlanı.

İŞTE PUANLAMA KRİTERLERİ

-