Çocuklar yazın 'çocuk işçi' kampında olacak: Zanaat atölyeleri nedir?

MEB çocuk işçi yaşını düşürüyor. Yazın okullarda kurulacak zanaat atölyeleri 12 yaşındaki öğrencileri de kapsayacak. 10 ilde başlayacak uygulamayla 12-13 yaşındaki çocuklar okullarda çalıştırılacak. Evrensel’den Vural Nasuhbeyoğlu’nun haberine göre, mesleki eğitim kapsamında TRT’de staj yaparken 3 öğrencinin (çocuğun) iş kazası geçirdiği gün Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, mesleki ve teknik eğitim politika belgesi tanıtım toplantısında yine eğitim alanında patronlara nasıl daha iyi hizmet vereceklerini ve öğrencileri (çocukları) sanayinin ara eleman ihtiyacı için yetiştireceklerinin altını çizdi.

Sektör iş birlikleriyle öğrencileri istihdama hazırlayacaklarının altını çizen Bakan Tekin “Bu belge ulusal ve uluslararası arenada rekabet gücümüzü artıracak önemli bir dönüm noktasıdır” dedi. Sektörle iş birliği, sektöre entegre okul, patronlara nitelikli iş gücü sağlanması gibi vurguları yineleyen Bakan Tekin, yaşanan iş kazası ve cinayetlerine, akademik eğitime dair ise tek bir cümle kurmadı.  

MESLEK EĞİTİM YAŞI DÜŞÜRÜLÜYOR

Mesleki eğitim merkezleri (MESEM) aracılığıyla ortaokulu bitiren öğrencileri örgün eğitimden kopararak haftanın 4 günü patronların sömürüsüne bedava iş gücü olarak sunan MEB şimdi de yaz döneminde ‘beceri geliştirme programı’ adı altında 7-8. sınıftan itibaren tüm öğrencilerin katılabileceği ‘zanaat atölyeleri’ açacak. İstanbul, Ankara, İzmir, Erzurum, Konya, Mersin, Rize, Samsun, Sivas ve Urfa olmak üzere 10 ilde 196 okulda başlatılacak pilot uygulamayla mesleki eğitim yaşı düşürülüyor. Çocuk çalışma kampı gibi kurgulanacak olan atölyelerle MEB’in hedefi pilot uygulamayı kısa sürede ülke geneline yaymak. Tekin, resmi ve özel, örgün ortaokullarda öğrenim gören 7 ve 8. sınıf öğrencileri meslek liselerine yönlendirerek meslek eğitimini daha erken yaşlarda başlatmak amacıyla ortaokul 7 ve 8. sınıftan itibaren ‘zanaat atölyeleri’ uygulamasını bu yazdan itibaren hayata geçireceklerini vurguladı.

ÇOCUKLARA DEĞİL PATRONLARA OKUL…

Bakan Tekin, Türkiye'nin nitelikli iş gücü ihtiyacına yönelik olarak hazırlanan 12. kalkınma planı, Cumhurbaşkanlığı 2024 yılı yıllık programı, 2024-2026 orta vadeli program ve Millî Eğitim Bakanlığı stratejik planı (2024-2028) kapsamında mesleki ve teknik eğitimin tüm yönleriyle güçlendirilmesi için devasa sonuçlar doğuracağına inandıkları kararlara yer verdiklerini söyledi. Tekin, bu planlar doğrultusunda, daha önce başlattıkları organize sanayi içinde ve dışında okul modelleri, tematik meslek liseleri, proje meslek liseleri gibi yapılara ilave olarak sahadan gelen öneriler doğrultusunda ‘sektör içi okul’ ve ‘sektöre entegre’ okul modelleri başlattıklarını vurguladı.

SEKTÖR NE İSTİYORSA…

Resmi ve özel, örgün ortaokullarda öğrenim gören 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin yeteneklerini keşfetmek, temel becerileri kazanmalarını sağlamak ve meslek liselerine yönlendirme eğitimini daha erken yaşlarda başlatmak amacıyla gelecek eğitim öğretim döneminde yoğunlaştıracakları bir beceri geliştirme programını da hayata geçirdiklerini bildiren Tekin, ortaokul 7 ve 8. sınıftan itibaren "zanaat atölyeleri" olarak başlattıkları bu uygulamanın pilot uygulamalarının bu yaz döneminde yapılacağını söyledi. Saha ziyaretleri ve sektör istişare toplantılarıyla mesleki ve teknik eğitimde karşılaşılan sorunları tespit ettiklerini belirten Tekin “Sektörle yaptığımız istişare toplantılarında eğitim ve sektör temsilcilerinden gelen talepler doğrultusunda 74 adet strateji maddesi geliştirildi” ifadelerini kullanarak iş dünyasından paydaşların katkılarına ihtiyaç duyduklarını söyledi. Bakan Tekin, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli başlığıyla onayladıkları yeni programların odağında da mesleki teknik eğitimdeki bu politikaları hayata geçirecek bir felsefenin olduğuna dikkat çekti.

PATRONLARA YATIRIM TEŞVİKİ

MEB’in mesleki eğitim politika belgesinde öne çıkan başlıklar ise şunlar: “Şartları yeterli olmayan okullardaki öğrencilere diğer illerdeki okullarda eğitim alma imkanı sağlanması. İŞKUR ile iş birliği ve yatırım teşviklerinin yeniden düzenlenmesi. Üniversiteler ve sektörlerle iş birliği içinde ortaöğretimde akademik eğitim alan öğrencilerin mesleki eğitime olan algısını olumlu yönde değiştirmek. Öğretmenlerin mesleki gelişimini desteklemek amacıyla sektörel mükemmeliyet merkezleri kurulacak.”  

PROF. DR. GÜMÜŞ: SANAT ATÖLYELERİ KURULMALI

Çukurova Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adnan Gümüş, MEB’in yaz aylarında açmayı planladığı ‘zanaat atölyeleri’nin çocukların çok erken yaşlardan başlayarak mesleğe/zanaata yönlendirilmesi anlamına geldiğine dikkat çekti. Bunun çocuğun bütüncül gelişimiyle, çocuk haklarıyla, İLO ve Anayasa’nın ilkeleriyle çeliştiğine vurgu yapan Prof. Dr. Gümüş şöyle dedi: “Oysa zanaat yerine çocukların oyun, keşfetme, kafa-kol becerilerinin birlikteliğine, hayal gücünü geliştirmesine, yaratıcı özgün tasarımcı düşünmesine, yaşayarak öğrenmesine, eğitimin sosyal ve duygusal boyutuna, estetik gelişimine temel olacak teknik sanatsal yeterliliklerini odak alan ‘teknik sanat atölyeleri’nin açılması ve yaygınlaştırılması gerekir. Yaz aylarında hatta daha kalıcı olarak genel eğitimin ilkeleriyle uyumlu ve onu destekleyecek şekilde atölyeler açılmalı.” MEB’in ‘MESEM’ler seni bekliyor’ çağrısına uygun olarak ‘zanaat atölyeleri seni bekliyor’ çağrısı yapıldığını belirten Gümüş “Yani bu atölyeler MESEM altında düşünülmüş” dedi.  

‘İŞYERLERİ OKULA GETİRİLECEK’

Bu uygulamanın tam anlamıyla MESEM’leri daha aşağı yaş grubuna çekmeyi amaçladığına işaret eden Prof. Dr. Gümüş şöyle konuştu: “Çünkü hukuki olarak bu yaştaki çocukların çalışma yaşamına sokulması yasak. Adına MEB zanaat diyor ama bu bir teknik sanat eğitimi değil. Bu yapılan aslında bir mesleği yerine getirme işi. Bunun adı çıraklı eğitimi yani çıraklığın alt formu. İşletmeye, fabrikaya sokamadıkları çocukları okulda çalıştıracaklar. Okul içinde çocukları çalıştıracaklar. İşyerini, işletmeyi okula taşıyacaklar. Böylece çocukları okul içinde işyerine, işletmeye sokacaklar.”

10 YILDA 671 ÇOCUK İŞ CİNAYETİNDE ÖLDÜ

-Türkiye’de en fazla öğrenci ortaöğretimde yer alıyor. Ortaöğretimde okuyan öğrenci sayısı 6 milyon 543 bin 599. 7 ve 8. sınıfta okuyan öğrenci sayısı yaklaşık 1 milyon 625 bin.-TÜİK’in verilerine göre 0-17 yaş arasında 7 milyon yoksul çocuk var.-3-14 yaş arasındaki çocuklarda yoksulluk oranı yüzde 43.8-Son 10 yılda 671 çocuk iş cinayetinde öldü